TO juli advies: gebruik rekenvrijheid

Steeds meer wordt duidelijk dat TOjuli, de eis om oververhitting in woningen te voorkomen, zwaar gaat doorwegen in BENG. Dat is overigens terecht, want er zijn veel signalen dat het in nieuwe, goed geisoleerde woningen, tijdens onze steeds warmere zomers, wel eens te warm wordt. De vraag is alleen: hoe laat je zien dat je aan de TOjuli eis voldoet?

Wat is het geval: vanaf volgend jaar moeten nieuwe woningen voldoen aan drie BENG-eisen en aan de TOjuli-eis. En doe laatste is best lastig. In een recente studie die bureau Nieman uitvoerde voor het Lente-akkoord kwam zelfs het verkleinen van glasopeningen als advies voor. Ook werd zonwerende beglazing met een g-waarde van 0,2 genoemd. Dat is zeer sterk zonwerend glas, waarbij de daglichttoetreding merkbaar vermindert en de kleur van het glas merkbaar verandert. Heel vergaande maatregelen dus.

Nogmaals: wat nodig is, is nodig.  Of zijn er andere oplossingen? Misschien wel. Want de rekenmethode biedt nog wel wat vrijheidsgraden, waarmee ook de uitkomst voor TOjuli is te beinvloeden. Zoals zo vaak, geldt ook hier: door preciezer en met meer aandacht te rekenen en – vooral – met verstand van zaken te modelleren, is een beter resultaat aan te tonen. Een goede achtergrondkennis van de berekening van TOjuli is noodzakelijk, samen met een goede bouwfysische basiskennis. Dan is het goed mogelijk om de berekening (indeling rekenzones) zo op te zetten dat de uitkomst reeel en gunstig is. Want hoe geformailseerd de methode ook is (BRL 9500 en ISSO 82.1 zijn verplicht), er zijn nog steeds vrijheidsgraden. Rekenaars mogen extra rekenzones definieren. Maar een rekenaar mag onder voorwaarden (onder andere gerelateerd aan de thermische massa) ook gebouwdelen samennemen in één rekenzone. Een goed adviseur gebruikt de vrijheid die er is, zo optimaal mogelijk. Op die manier is wellicht aan te tonen dat uw woning wel degelijk een goed binnenklimaat in de zomer heeft.

Een goed advies beantwoordt ook vragen als: Kan ik een lokale oplossing toepassen (een kleine koelunit of airco voor één kamer), hoe voorkom ik dat dat teveel energie kost en hoe bereken ik dan de BENG-getallen?

Alternatief mag ook een GTO-berekening gemaakt worden. Maar uit de studie van Nieman bleek al, dat dat alleen zin heeft wanneer de overschrijding van de TOjuli-eis heel klein is. Wanneer de problemen zich voordoen achter glas op het noorden, of wanneer de verdeling van glas over een woning ‘asymmetrisch’ is, bestaat de kans dat met preciezer rekenen alsnog aangetoond kan worden dat het binnenklimaat in de zomer voldoende goed is.