2015: De eerste energieneutrale gebouwen aangetoond – met aandachtspunten
In december kijkt bureau Kent terug op 2015 en vooruit naar 2016. Dit jaar gaat de geschiedenis in als het eerste waarin energieneutrale gebouwen zijn aangetoond. In mei werd bekend dat vijf Nul op de meter (NOM) woningen in Rijswijk energieneutraal zijn. Gemiddeld leveren de woningen zelfs 100 kWh per jaar terug aan het net. De onderzoekers spreken van een succes en dat is heel begrijpelijk omdat de ambitie om energieneutraal te zijn, in de praktijk is waargemaakt. En op de valreep van het jaar kwamen ook de gegevens van het eerste energieneutrale utiliteitsgebouw beschikbaar. Bij een multifunctionele basisschool in Westgeest wordt netto energie teruggeleverd ter waarde van bijna twee euro per vierkante meter per jaar. Toch is de grote vraag of de weg nu is vrijgemaakt naar het op grote schaal realiseren van energieneutrale gebouwen. Want zowel bij de woningen als de schoool zijn belangrijke aandachtspunten gevonden.
De grote aandacht voor de eerste serie woningen heeft ertoe geleid dat gebreken in een vroeg stadium zijn opgespoord en hersteld. De onderzoekers plaatsen bijvoorbeeld opmerkingen over de bouwkwaliteit: in de woningen was de luchtdichtheid niet in orde op diverse punten; met de afdichtingen bij de schoorstenen, dakdoorvoeren en raamkozijnen als meest voorkomende. Deze bouwfouten zijn hersteld. Andere probleempjes hebben te maken met oververhitting, installatiegeluid en ventilatie. In juli gaven twee onderzoekers die goed met het onderwerp NOM bekend zijn hun mening in Cobouw. Gert-Harm Ten Bolscher en Jaap Neeleman van onderzoeks- en adviesbureau DWA waren diplomatiek, maar duidelijk: ‘’ Naast de oververhitting wordt geconstateerd dat verschillende bouwkundige en installatietechnische componenten nog wel (eufemistisch gezegd) wat aandacht vergen. Luchtdichtheid, geluidsoverlast en tocht ten gevolge van het ventilatiesysteem zijn kritische factoren voor het behalen van de beloofde energetische en comfortprestaties.’’ De deskundigen vervolgen: ‘’Het lijkt wel of we een rapport lezen over de ventilatieproblemen in de Amersfoortse wijk Vathorst.’’
In grote lijn blijken in het energieneutrale schoolgebouw soortgelijke problemen te spelen: ondanks dat alle betrokkenen weten dat ze werken aan een energiezuinig koploperproject lukt het ze niet om dat goed geinstalleerd en ingeregeld op te leveren. In Westgeest is het gebouwbeheersysteem niet optimaal ingesteld en de warmtepomp wordt, door een verkeerd geinstalleerde watersensor, niet benut.
Kortom: in 2015 zijn de eerste energieneutrale gebouwen aangetoond, maar om dit op grote schaal te herhalen zal in de eerste jaren een intensief en deskundig toezicht nodig zijn.