BENG en EPC uit BIM

Het berekenen van de EPC van een gebouw, direct in het BIM-model, is weer een stapje dichterbij. Leverancier Archicad bijvoorbeeld heeft al langer een commerciele add-on ‘ecodesigner’ en nu ook een ingebouwde ‘energy evaluation’ functionaliteit die zelfs kan helpen om te onderzoeken hoe een ontwerp op de BENG-eisen scoort. In theorie is alle informatie om de EPC, en straks de BENG, te berekenen aanwezig in het BIM model. Toch zijn er twee redenen waarom EPC-modules tot nu toe niet praktisch bruikbaar waren. De eerste is het detailniveau. Zo stellen de NEN 7120 en de onderliggende NEN 1068 zeer specifieke eisen aan de manier van opmeten en aan het indelen van het gebouw in een EPC-begrenzing en daarbinnen rekenzones. Om een gunstige, lage EPC aan te tonen is een hoog detailniveau gewenst, wat niet altijd in het globale model ingevoerd is. Kortom, bouwkundig bleef er het nodige liggen. Inmiddels is daar de nodige voortgang in gemaakt, de moderne BIM pakketten kunnen naast de voor de hand liggende gegevens als isolatiewaarden van de buitenschil ook PSI-waarden leveren. De waarde van de luchtdoorlatendheid (qv;10) is in principe ook te berekenen aan de hand van de BIM gegevens, maar daar zijn ontwikkelaars nog mee bezig. Er zijn stappen gezet in de goede richting, maar we zijn er dus nog niet. De tweede belangrijke stap die nog gezet moet worden is de integratie van de installatietechnische gegevens. In de EPC en straks in de eisen voor bijna energieneutrale gebouwen spelen die een zeer grote rol, waarbij het gebruik van productspecifieke gegevens (kwaliteitsverklaringen en gelijkwaardigheidsverklaringen) gangbaar is. Op dat punt zijn de huidige gespecialiseerde EPC-applicaties nog onmisbaar.
Een logische volgende stap zou zijn een automatische koppeling waarbij het bouwkundige BIM model direct in het EPC-rekenpakket geimporteerd kan worden. Op dit moment bestaat er de standaard voor gbXML bestanden, maar die is niet bruikbaar binnen de context van de EPC. Er moet dus een specifiek voor de EPC bruikbaar bestandsformat komen. De EPC-berekenaar hoeft de bouwkundige schil dan niet op te meten en in te voeren, een check op de correcte overname van de gegevens volstaat. Het werk zit hem dan alleen nog in het aangeven van de gewenste installatie, het doorrekenen van alternatieven en het beoordelen van het effect van bouwkundige wijzigingen, zoals een ander type beglazing.
Wellicht dat het van kracht worden van BENG-eisen (eind volgend jaar zullen we overheidsgebouwen al bijna energieneutraal moeten ontwerpen) hier een versnelling brengt. Zo is de energy evaluation module binnen Archicad al behoorlijk toegespitst op de eerste BENG eis. Die eis ‘kijkt’ vooral naar de bouwkundige schil en is de belangrijkste van de drie BENG-eisen.
Bureau Kent zet graag de stap naar het nog meer toepassen van BIM-functionaliteit. Voor klanten die met Archicad werken, gaan we graag het gesprek aan hoe de functionaliteiten in Archicad te benutten zijn op een manier die voor beide partijen voordelig is. Voor de ontwerper voordelig omdat er al eerder in het ontwerpproces meer relevant inzicht in de energieprestatie komt. Voor de EPC berekenaar omdat een deel van het werk geautomatiseerd kan worden. En voor beiden omdat dat sneller, preciezer en goedkoper werken mogelijk maakt.