Tips voor energieneutrale zwembaden

Adviseurs van Sportfondsen Nederland presenteerden recent hun visie op energieneutrale zwembaden. Ze zien dat veel provincies en gemeenten een klimaatdoelstelling nastreven. Per 2019 komt daar bij dat nieuwe overheidsgebouwen (waaronder sporthallen, zwembaden en dergelijke gebouwd door overheden) energieneutraal móeten zijn. Wat zijn de opties en maatregelen en welke zijn specifiek voor zwembaden?

ruimte reserveren
In het ontwerp mag de architect wat meer aandacht aan de luchtbehandeling geven. Met drukverlaging is nog veel te besparen en dat kan door ruimte te reserveren voor groter gedimensioneerde luchtkanalen èn door de luchtbehandelingskast op een centraal punt te plaatsen zodat de kanaallengtes minimaal zijn. Gelijkstroomventilatoren met efficiënte motoren en frequentieregelaars doen de rest. Ook pompmotoren verbruiken veel energie en maken veel draaiuren en daarom loont het om te investeren in de zuinigste motoren. Qua verlichting mag in een zwembad met 300 lux gewerkt worden en naast LED verlichting kan ook TL5 verlichting zeer veel besparen op het elektriciteitsverbruik. Bij isolatie van met name bestaande zwembaden gelden wel wat aandachtspunten en er wordt niet aangeraden om dit te doen zonder goed advies in te winnen. Bij het na-isoleren van de buitenschil moet ook de vochthuishouding goed beoordeeld worden. Triple beglazing vermindert het warmteverlies en verbetert het comfort, maar Sportfondsen Nederland ziet ook dat er een iets hoger risico op thermische breuk is bij een temperatuurverschil van 30 graden, dus dat moet vooraf goed beoordeeld worden.

omgeving gebruiken
Restwarmte kan een hele oplossing zijn, zoals in Wezep waar een aardappelfabriek de warmte levert voor een nabijgelegen zwembad. Deze oplossing kan (afhankelijk van de situatie) een flinke investering vragen en soms zijn er eisen aan de retourtemperatuur. Warmtepompen gelden als duurzame bron, deze werken vaak goed in combinatie met een warmte-koudeopslag. Alleen heeft een zwembad weinig of geen koude nodig en dan is het handig wanneer een ander gebouw in de buurt juist wel veel koude nodig heeft. Over biomassa toestellen is Sportfondsen Nederland minder enthousiast, met name omdat men zich afvraagt hoe er omgegaan wordt met een gebied waar hout gekapt wordt en hoe het zit met de energie om houtsnippers of biopellets te transporteren.
In de gebruiksfase blijken ook besparingen mogelijk. Denk aan de temperatuurinstelling, niet alleen voor de ruimte, maar ook de temperatuur van het zwemwater. Ook is het mogelijk om de ventilatie terug te regelen bij een lage ‘badbelasting’ en kan de rondpompcapaciteit terug na openingsuren.